Promocja ekologicznych rozwiązań może przybierać wiele form. Jedną z ciekawszych jest propozycja wsparcie ekologii poprzez sztukę. Stowarzyszenie ekologów stara się w różny sposób zwrócić uwagę na aspekty ekologiczne codziennego funkcjonowania. Nie tylko reklama, akcje wspierające zalesianie, wybór naturalnych produktów czy filozofia zero waste wspierają działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Doskonałą formą na podkreślenie problemu, jakim jest pogorszenie się jakości powietrza, zwiększenie zanieczyszczeń gleb i wód oraz postępującego efektu cieplarnianego, jest sztuka. Przykładem artystycznego wsparcia ekologii jest cykl wystaw „Ogrody Polsko-Niemieckie oczami artystów”, które można zobaczyć w warszawskim parku Skaryszewskim im. Ignacego Jana Paderewskiego.
Szczegóły wystaw „Ogrody Polsko-Niemieckie oczami artystów”
Głównym celem cyklicznych wystaw „Ogrody Polsko-Niemieckie oczami artystów” jest wsparcie ekologii i promocja filozofii smart city. Organizatorami akcji są polska Fundacja Pokolenia Pokoleniom i niemieckie Stowarzyszenie Policultura, które realizując swe cele statutowe, zaprosiły 10 polskich i niemieckich twórców do stworzenia ekspozycj realizowanej przez Ambasadę Niemiec w Warszawie i władze stolicy. Partnerem merytorycznym jest Fundacja Eco For Life, sponsorem Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. W projekcie na temat ekologii językiem sztuki wypowiedzieli się: Asgar Bozorgi / DE, Bogusłwa Fleck / DE, Greta Grabowska / PL, Irena Imańska / DE, Misia Konopka / PL, Teresa Muracka / PL, Katarzyna Skoczyńska / PL, Witold Stypa / PL, Marcin Zalewski / PL.
Powstała wystawa obrazów, którą w formie wirtualnej można zwiedzać poprzez website organizatorów i partnerów, a na żywo w sierpniu 2020 w warszawskiej Galerii ArtInHouse i we wrześniu 2020 w przestrzeni ekspozycyjnej Art Kolektywu Gerichtshoeffe przy Gerichtstrasse w Berlinie.
Jaki jest cel organizowania wystaw?
W codziennym pośpiechu nie zauważamy problemów dotyczących środowiska naturalnego, a co za tym idzie i nas samych. Pogarszająca się sytuacja ekologiczna Ziemi wpływa bowiem nie tylko na klimat, ale i nasze zdrowie. Zła jakość powietrza w miastach jest naturalną konsekwencją gęstości zaludnienia i zabudowy, a także intensywności transportu drogowego oraz ogrzewania domów. Przyczyną jest tzw. smog, na który składają się drobne cząstki stałe PM2.5. „Wielki Londyński Smog” (1952) w niespełna cztery dni przyczynił się do śmierci czterech tysięcy osób. To, że smog znacząco pogarsza zdrowie, a nawet zagraża życiu, potwierdził Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu (2009). W sprawie wniesionej przez Greenpeace zgodzono się, że cząsteczki pyłu, które wdychamy mogą mieć poważny i szkodliwy wpływ na zdrowie, w szczególności na gęsto zaludnionych obszarach o dużym natężeniu ruchu drogowego, a zatem taka sytuacja może uruchamiać ochronę przewidzianą w artykule 8 Konwencji. Termin „ludzkiego środowiska naturalnego” pojawił się w treści Deklaracji, uchwalona podczas konferencji ONZ poświęconej ochronie środowiska (Sztokholm 1972) a o „prawie do zdrowego życia w harmonii ze środowiskiem” zaczęto mówić Podczas Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro (1992).
Problemowi zanieczyszczenia powietrza poświęcony był Światowy Dzień Środowiska, 5.06. 20
19 roku (ustanowiony w 1972). W tym samym roku powstał Specjalny Raport (raport nr A/HRC/40/55 z 8.06.2019) w zakresie środowiska i praw człowieka dla Zgromadzenia Ogólnego ONZ, w którym czytamy: „z pewnością, jeśli istnieje prawo człowieka do czystej wody, musi istnieć prawo do czystego powietrza. Oba bowiem są niezbędne dla życia, zdrowia i godności ludzkiej. Wysoki komisarz ONZ ds. Praw człowieka stwierdził podczas pierwszej globalnej konferencji w sprawie zanieczyszczenia powietrza i zdrowia (2018), iż ‘nie ma wątpliwości, że wszyscy ludzie mają prawo oddychać czystym powietrzem’ ”.
Nie tylko zanieczyszczone powietrze obniża jakość samopoczucia mieszkańców miast. Dodatkowe obciążenia to permanentny hałas i optyczny chaos. Męczy nas rozedrganie stale pozostających w ruchu elementów życia miejskiego, jak samochody osobowe, pojazdy komunikacji miejskiej, przechodnie, prace uliczne i wiele innych. Coraz bardziej sfrustrowani mieszkańcy domagają się wdrażania filozofii smart cities; „inteligentnych” miast, których władze podejmują inwestycje w kapitał ludzki i społeczny oraz infrastrukturę komunikacyjną, w celu aktywnego promowania zrównoważonego rozwoju gospodarczego i wysokiej jakości życia. Elementem składowym tych działań jest mądre gospodarowanie zasobami naturalnymi, w tym dbanie o zieleń w miastach. Wszelkie skupiska zieleni w miastach, jak parki, skwery, nadbrzeża zbiorników wodnych to nie tylko naturalne źródło tlenu czyli swego rodzaju filtr powietrza. Są to oazy ciszy, spokoju, relaksu, kontaktu z drobną zwierzyną i ptactwem, miejsca uprawiania spacerów rodzinnych, ale także joggingu. Należy o nie dbać.
Wspólny projekt Ambasady Niemiec w Warszawie i Miasta Stołecznego Warszawa, w ramach którego jego inicjatorzy, wraz z innymi polskimi i niemieckimi partnerami, rewitalizują obszar zieleni w parku Skaryszewskim im. Ignacego Jana Paderewskiego to przykład dobrych praktyk na rzecz ekologii w miastach jest. Między północnym brzegiem jeziorka Kamionkowskiego a aleją Emila Wedla na warszawskiej Pradze-Południe zostały założone „Ogrody Polsko-Niemieckie”. Poprzez przestrzenne połączenie kultur ogrodowych Polski i Niemiec powstał w tym miejscu symbol przyjaźni polsko-niemieckiej, który stał się trwałym elementem warszawskiego krajobrazu parkowego. W ramach projektu powstało spokojne i przyjazne miejsce wśród zieleni, które indywidualnym zwiedzającym, grupom oraz firmom daje możliwość wyciszenia się i spędzenia wolnego czasu. Ogrody mają kierować uwagę odbiorców, zwłaszcza tych młodszych, na faunę i florę tego miejsca oraz kształtować wyobrażenie na temat kultury ogrodowej Polski i Niemiec. W kontekście szkodliwych uwarunkowań środowiska miejskiego, takich jak smog czy hałas projekt ten jest doskonałą odpowiedzią na zapotrzebowanie na zielone przestrzenie jako element nowoczesnych smart cities.
„Ogrody Polsko-Niemieckie” w Warszawie są, obok Niemiecko-Francuskiego Ogrodu w Saarbrücken (1960) oraz Niemiecko-Amerykańskiego Ogrodu Przyjaźni w Waszyngtonie (1983), trzecim na świecie łączącym narody projektem ogrodu przyjaźni realizowanym z udziałem Niemiec.
Jeśli posiadasz jakiś pomysł, który pomoże w promocji ekologii i uwidocznieniu problemu związanego z zanieczyszczeniem środowiska naturalnego, to zachęcamy do kontaktu z nami. Każde działanie na rzecz ekologii ma sens. Im bardziej interesująca jest forma przekazu, tym większe zainteresowanie ze strony odbiorców. Zatrzymanie się na chwilę i zastanowienie nad swoimi nawykami i tym, jak wpływają na naszą Planetę to wielki sukces w walce o ekologię. Dlatego staramy się wspierać wszelkiego rodzaju akcje promujące ekologiczne działania.
Autor: Barbara Czechmeszyńska-Skowron
Foto: z archiwum Fundacji Pokolenia Pokoleniom