ZASADA 4 R w odniesieniu głównie do tworzyw sztucznych.
Naukowcy szacują, że degradacja/rozkład wyrobów z tworzyw sztucznych / plastiku trwa wiele lat i tak:
- plastikowa torba 10-1000 lat,
- torba na zakupy 10-20 lat,
- styropianowy kubek – 50 lat,
- plastikowy kubek lub talerz jednorazowy, – 400 lat
- jednorazowa pielucha – 450 lat,
- plastikowa butelka – 450-500 lat.
Ale proces ich „naturalnej” degradacji w przyrodzie może trwać nawet dłużej niż 500 lat.
Tworzywa sztuczne są potrzebne ale stają się przekleństwem cywilizacji.
Musimy, musimy zacząć patrzeć na tworzywa sztuczne nie tylko na potrzebne nam produkty ale i jako śmiertelne zagrożenie dla naturalnego środowiska.
Aby zmniejszyć zaśmiecanie naszego środowiska opracowano kilka generalnych zasad postępowania z tworzywami sztucznymi. Nazwano je zasadą 4R. Zasada 4R została opracowana dla wyrobów z tworzyw sztucznych ale należy ją stosować w odniesieniu do wszystkich odpadów i pamiętać o jej stosowaniu jak najczęściej, zgodnie z inną zasadą ;” działaj lokalnie aby osiągnąć efekt globalnie”.
4R, to w angielskim oryginale Refuse, Reduce, Reuse, Recycle i oznacza : Odrzuć, Zmniejsz, Użyj ponownie, Odzyskaj.
Zasada 4R to zbiór zasad minimalizacji zużycia i rozsądnego zarządzania przez nas odpadami – to podstawa działania dla tych, którzy naprawdę dbają o świat i środowisko w którym żyjemy.
Odrzuć (Refuse) – powiedz NIE wszystkim jednorazowym tworzywom sztucznym, takim jak kubki do kawy, słomki, plastikowe torby, sztućce jednorazowego użytku i mieszadełka do napojów. Używasz przez sekundy lub minuty, a rozkład trwa nawet kilkaset lat. Na Dalekim Wschodzie większość ludzi posługuje się własnymi pałeczkami do jedzenia, które noszą stale przy sobie – to wprawdzie wynika z ich obyczajów i tradycji ale warto się zastanowić nad taką (lub może inną) formą ograniczenia rozrzutności plastikowych jednorazowych sztućców i naczyń.
Zredukuj (Reduce) – wybierz produkty z możliwie najmniejszą zawartością tworzyw sztucznych: owinięte w papier zamiast w opakowaniach plastikowych, kupuj biodegradowalne patyczki kosmetyczne zamiast plastikowych (mimo niewielkich rozmiarów są jednymi z najbardziej powszechnych śmieci zanieczyszczających morza i oceany) i unikaj wprowadzania do środowiska plastikowych mikrowłókien w takich rzeczach jak np. odzież z włókien syntetycznych.
Ponownie używaj (Reuse) – używaj plastikowych pojemników (jeżeli musisz) tyle razy, ile to możliwe. Zjedz lunch lub drugie śniadanie w pudełku wielokrotnego użytku, ponownie użyj nietoksycznej, trwałej słomki, używaj wielokrotnie plastikowych butelek lub pojemników. Zmień przeznaczenie starych, plastikowych rzeczy – stwórz np. fajną doniczkę lub karmnik dla ptaków zachęć dzieci do takiej formy wielokrotnego wykorzystania wyrobów z tworzyw sztucznych.
Odzyskaj (Recycle) – recykling tworzyw sztucznych (i innych materiałów) powinien być naszym codziennym nawykiem. Najprostszą formą to segregacja odpadów. Ale także kupuj produkty wykonane z materiałów pochodzących z odzysku, wybierz produkty łatwe do recyklingu i opłucz odpady plastikowe przed wrzuceniem ich do kosza, aby pozbawić je zanieczyszczeń. W przeciwnym razie na obecnym etapie techniki utylizacji poddanie ich recyklingowi jest utrudnione lub niemożliwe.
Autor: Jerzy Czaplejewicz